Алдыңғы тарауларда анықтағанымыздай, валюта бағасы көптеген факторларға байланысты: экономикалық, саяси және басқалары. Әр елге қатысты осы факторлардың барлығы валютаға әр түрлі әсер етеді: кейбіреулері көп, кейбіреулері аз. Алайда Форекс нарығында бағалары тек бір фактормен – елдің экспорт көлемімен анықталатын валюталар бар. Форекстегі мұндай валюталар шикізат деп аталады.
Шикізат валюталарына тән белгі – бұл елдердің экономикалары белгілі бір шикізатты-мұнай, газ, металдар мен ауылшаруашылық тауарларын экспорттауға негізделген.
Бұл анықтамаға сәйкес келетін елдер өте көп, бірақ олардың негізгілері Канада, Австралия және Жаңа Зеландия. Бұл елдердің валютасы доллар (жергілікті) болғандықтан, олардың валюталары әдетте шикізат доллары деп аталады. Шикізат экспорты осы елдердің экономикалық әл – ауқатының негізгі факторы болғандықтан, тиісті шикізат бағасының өсуі ұлттық валютаның нығаюына және керісінше әкеледі. Міне, сондықтан әлемдік нарықтағы мұнай бағалары мен шикізат валюталарының бағалары арасындағы өзара тәуелділік туралы айту әдеттегі жағдай.
Канада доллары (CAD), австралия доллары (AUD) және жаңазеландия доллары (NZD) Форекстегі негізгі валюта жұптарының қатарына кіреді, сондықтан валюта нарығындағы сәтті сауданың маңызды бөлігі олардың тауарлық валюталар ретіндегі ерекшеліктерін зерттеу болып табылады. Әрі қарай, біз әр тауар валютасын бөлек қарастырамыз және қысқаша түсініктеме береміз.
Канада бай мұнай қорымен танымал(ол Сауд Арабиясынан кейін екінші орында). Мұнайдың кейде «қара алтын» деп аталуы әлемдік аренада осы ресурсқа сұраныстың жоғары деңгейін көрсетеді. Осылайша, сәтті географиялық орналасуының арқасында Канада әлемдегі ең ірі мұнай экспорттаушысына айналды.
АҚШ-та бұл ресурс жетіспейді және басты импорттаушы болып табылады. Сондықтан мұнай бағасының ауытқуы USD/CAD валюта жұбы бағамының өзгеруіне кері пропорционалды. Мұнай бағасының өсуі USD/CAD төмендеуіне әкеледі (канадалық доллардың нығаюы). Дәстүрлі түрде мұнай бағасы мен USD/CAD бағалары арасында кері байланыс бар деп саналады. 1988 жылдың қаңтарынан бастап бұл тәуелділік 68% құрайды, бұл өте көп! Егер сіз осындай ақпаратты білсеңіз, бұл USD/CAD бағамының ауытқуын болжау үшін қосымша пайдалы құрал болады.
Австралия экономикасы негізінен елдің жалпы экспортының жартысынан көбін құрайтын таза алтын экспортына тәуелді. Бұл Австралияның географиялық орналасуына байланысты: оның аумағында көптеген кен орындары бар. Алтынның әлемдік бағасы және AUD/USD бағамы мұнай бағасы мен USD/CAD-қа қарағанда тығыз өзара тәуелділікпен сипатталады. 1980 жылдың қаңтарынан бастап 2006 жылға дейін AUD/USD бағамының және алтын бағасының ауытқуы іс жүзінде тең болды. Сонымен қатар, Алтын бағамының өзгеруі AUD/USD котировкаларының бағытын өзгертуден бұрын болатын үрдіс бар. 2005-2006 жылдары бұл тәуелділік өзгерді: алтын бағасы көтерілді, бірақ Австралия доллары АҚШ долларына қарсы күшейе алмады. Алайда, ұзақ мерзімді перспективада бұл байланыс сақталады және оны Форексте болжаудың қосымша құралы ретінде пайдалануға болады. Алтынның әлемдік бағасы мен AUD/USD бағамы тікелей тәуелді екенін есте ұстаған жөн.
Жаңа Зеландияның экономикасы, оның батыс көршісі сияқты, негізінен экспортқа байланысты. Бірақ Австралия мен Канададан айырмашылығы, Жаңа Зеландия экспорты үшін шикізаттың белгілі бір түрінің басым болуы тән емес. Ел сүт өнімдерін, ет, балық, ағаш, жүн және т.б. экспорттайды, сатылатын шикізаттың алуан түрлілігіне байланысты экспортталатын тауарлардың бағасы мен ұлттық валюта бағамы арасындағы тәуелділікті анықтау үшін тауар нарықтарын зерттеу бюросы (CRB) әзірлеген шикізат бағасының арнайы индексі қолданылады. Бұл индекс негізгі шикізат тауарларын ескереді және әлемдік инфляция қарқынының өсу индикаторы болып саналады. CRB индексінің мәні және NZD/USD бағалары тікелей байланысқа ие. Бұл фактіні түсіну Форекстегі болжамдарды талдау мен құрастырудың қосымша құралы бола алады.
Қорытындылай келе, шикізат бағасының өзара тәуелділігін және Форекстегі шикізат валюталарының бағамдарын тек орташа және ұзақ мерзімді перспективада ескерген жөн. Есіңізде болсын, экспорт – бұл ел экономикасының құрамдас бөліктерінің бірі. Форекстегі шикізат валюталары бойынша позицияны ашу немесе жабу туралы шешім қабылдағанда, қайта қаржыландыру мөлшерлемесі, елдегі саяси жағдай және т. б. сияқты экономикаға әсер ететін басқа факторларға назар аударыңыз.
